Paul Kenens buigt fotorealisme om naar schilderkundig realisme

Stichting Cultuurtoren Honsoirde zal met de expositie van het werk van deze flamboyante Vlaming beslist hoge ogen gooien. De 76-jarige kunstenaar toont grote doeken met veelal sensuele, melancholische vrouwenfiguren tegen een achtergrond van geplooide stoffen in uitgesproken kleuren.

Loopbaan als kostwinner
De gedrevenheid van de schilder stamt wellicht uit zijn jeugd. “Ik droeg al jong verantwoordelijkheid”, vertelt hij. “Geboren in Brussel als oudste van zes kinderen in een gezin zonder vader, werd ik kostwinner toen ik zestien was. Ik werkte eerst als offsetdrukker en gespecialiseerde kleurenmixer. Dertien jaar later verruilde ik de drukkerij voor een dubbele loopbaan.” Hij specialiseert zich in het maken van oude en nieuwe keramische tegels en is succesvol in het reproduceren van Art Nouveaux tegelpanelen voor restauratieprojecten. Tegelijkertijd speelt hij een overweldigend aantal solo-theatervoorstellingen in verschillende landen.

Verlangen om te schilderen
In de drukkerij en in het keramiekatelier is kleur een belangrijk onderdeel van zijn werk. Langzaam maar zeker ontstaat de behoefte om te schilderen. Tien jaar geleden geeft hij toe aan dit verlangen en stapt hij in een academische opleiding.
Een compleet nieuwe uitdaging waarbij hij fanatiek en gretig - “ik besteedde meer uren aan schilderen dan er in een dag zitten” - zijn creatieve grenzen kan verleggen. Hij laat zich aanvankelijk inspireren door mensen uit zijn eigen omgeving. Vrouwen, kinderen, zichzelf. Later werkt hij met een vast model. Zijn grote uitdaging en fascinatie liggen in het schilderen van huid. Ook het weergeven van geplooide stoffen boeit hem in hoge mate. “Huidschilderen, dat er als huid uitziet met de vele nuanceringen van groen en beige, vergt vele doorzichtige lagen verf om de aders, haartjes, verkleuring en lichtinval zichtbaar te maken.”

Reflectie en twijfel
Zijn olieverfschilderijen komen overtuigend en trefzeker over. Toch gaat er een proces vol reflectie, nadenktijd en twijfel aan vooraf, alvorens de eerste penseelstreek transformeert van kleuraanzet door verf naar contemplatie op doek. De schilder fotografeert zijn model in uitgebreide sessies. Het beeldmateriaal wordt steeds opnieuw door hem bekeken, veranderd en aangepast, zoekend naar de juiste afstand tussen foto, fotografische weergave van het geschilderd beeld en het geïnterpreteerde resultaat. Het resulteert in serene portretten en banale stillevens, gedetailleerd uitgewerkt, bevreemdende landschappen (van de ziel) die neigen naar magisch of surrealistisch realisme. “De kijker laat zich erdoor meeslepen en komt tot mijn eigen verbazing soms tot onverwachte gedachten en reacties.”

Tegeldeskundige opent expositie
Behalve schilderijen zijn ook enkele panelen, samengesteld uit keramische tegels, tijdens de expositie te bewonderen. Ze komen in gedeeltes naar de cultuurtoren en worden ter plekke weer in elkaar gemonteerd. Deze ‘oude’ kunstvorm - in de Art Nouveau-periode veel toegepast in huizen - is een specialisatie van kunsthistoricus professor Mario Baeck. Tijdens de openingsceremonie voerde hij het woord om de achtergronden bij het werk van Paul Kenens toe te lichten. Hier kunt u de hele speech lezen.